Dokumentacja działania aplikacji repozytorium i tworzenia ankiet w oprogramowaniu LimeSurvey

Wprowadzenie

Głównym celem niniejszej instrukcji jest prezentacja działania narzędzia on-line do budowy ankiet i prowadzenia badań sondażowych wśród osób niesłyszących i niedosłyszących. Narzędzie jest udostępnione na portalu migowisko.pl i umożliwia wszystkim użytkownikom przeglądanie, wykorzystywanie zasobów filmowych w języku PJM. Ponadto użytkownicy zalogowani mają możliwość współtworzenia repozytorium poprzez udostępnianie własnych filmów. Repozytorium zostało przygotowane, tak aby w prosty sposób można było wykorzystać jego zasoby do budowy ankiet w specjalnie dostosowanej wersji narzędzia LimeSurvey (lime.migowisko.pl). W poniższych rozdziałach omówiono korzystanie z repozytorium, dodawanie zasobów do repozytorium oraz tworzenie ankiety z wykorzystaniem repozytorium.

Repozytorium

Każdy użytkownik (zalogowany i niezalogowany) uzyskuje dostęp do repozytorium korzystając z linku: repozytorium.migowisko.pl, po przejściu na podany adres wyświetla się strona główna portalu.

Widok strony głównej aplikacji. Na górze napis "Dostępne ankiety"
Rysunek 1. Strona główna aplikacji

Rejestracja i logowanie

Użytkownik, który ma zamiar dodawać zasoby do repozytorium, powinien zalogować się na swoim koncie korzystając z opcji Zaloguj w prawym górny rogu ekranu (Rysunek 1), wówczas wyświetli się okno logowania (Rysunek 2).

Okno logowania do aplikacji. Widoczne są dwa pola do wpisania loginu i hasła.
Rysunek 2. Okno logowania do aplikacji

Użytkownik, który nie posiada jeszcze konta na portalu powinien się zarejestrować korzystając z opcji Zarejestruj się (Rysunek 3). W oknie rejestracji należy wpisać imię i nazwisko, login i hasło - wykorzystywane do logowania do platformy, adres e-mail. Po uzupełnieniu informacji należy kliknąć przycisk Zarejestruj się.

Okno rejestracji użytkownika. Widoczny jest formularz z pięcioma polami do wypełnienia.
Rysunek 3. Okno rejestracji użytkownika

Poprawnie zarejestrowany użytkownik otrzyma wiadomość dotyczącą aktywacji konta na podany adres mailowy (Rysunek 4).

Wiadomość powitalna z potwierdzeniem rejestracji użytkownika. Po środku niebieski przycisk do aktywacji konta.
Rysunek 4. Wiadomość e-mail z potwierdzeniem rejestracji użytkownika

Użytkownik ma możliwość zresetowania swojego hasła, korzystając z opcji Nie pamiętam hasła na ekranie logowania do portalu. Klikając w ten przycisk użytkownik zostanie poproszony o podanie adresu e-mail którym się rejestrował do serwisu. (Rysunek 5).

Formularz z jednym polem na wpisanie adresu e-mail. Pod spodem przycisk do wysłania formularza.
Rysunek 5. Formularz podawania adresu e-mail do zresetowania hasła

Ponadto opcja zmiany hasła jest dostępna z poziomu opcji Profil znajdującej się w menu użytkownika w prawym górnym rogu aplikacji (Rysunek 6, poz. 1). Po wyborze opcji Zmiana hasła (Rysunek 6, poz. 2), użytkownik także zostanie poproszony o podanie adresu e-mail, którym rejestrował się do serwisu.

Widok strony ustawień użytkownika w aplikacji. Po lewej stronie znajdują się informacje o zalogowanym użytkowniku. Na górze znajduje się belka z menu.
Rysunek 6. Opcja zmiana hasła z poziomu ustawień użytkownika

Na podany adres e-mail wysłana zostanie wiadomość umożliwiająca resetowanie hasła (Rysunek 7).

Widomość e-mail z informacją o resetowaniu hasła
Rysunek 7. Wiadomość e-mail z informacjami o resetowaniu hasła

Klikając w otrzymanej wiadomości e-mail na przycisk „Zmień hasło”, użytkownik zostanie przeniesiony na stronę w aplikacji z formularzem do zmiany hasła (Rysunek 8). Po wprowadzeniu nowego hasła i wysłaniu go, aplikacja poinformuje użytkownika o prawidłowej zmianie hasła. Od tego momentu użytkownik może zalogować się do aplikacji przy pomocy nowych danych logowania.

Formularz zmiany hasła z dwoma polami na hasło i powtórzenie hasła.
Rysunek 8. Formularz ustawienia nowego hasła do konta użytkownika

Przeglądanie zasobów

W celu przejścia do repozytorium należy wybrać zakładkę Repozytorium na górnym pasku menu (Rysunek 9).

Widok listy zasobów. Po lewej stronie widoczny jest panel filtrowania. Po prawej stronie widocznych jest sześć zasobów.
Rysunek 9. Przegląd listy zasobów w aplikacji

W oknie wyświetlają się wszystkie dostępne zasoby, z poziomu Repozytorium możliwe jest wyszukiwanie, filtrowanie, podgląd szczegółowych informacji o zasobie oraz dodanie zasobu do koszyka. Poniżej przedstawiono szczegółowy opis dostępnych funkcji:

  1. Szukaj (Rysunek 9, poz. 1) - pole wyszukiwania dostępne we wszystkich oknach portalu, pozwala na wyszukiwanie wśród zasobów treści, którymi użytkownik jest zainteresowany.
  2. Filtrowanie (Rysunek 9, poz. 2) - sekcja filtrowanie udostępnia kilka parametrów (zawężenie wyszukiwania), które ułatwiają użytkownikowi wyszukiwanie zasobów. W celu wyboru filtra użytkownik oznacza parametr, który go interesuje, na liście zasobów pojawią sie tylko te zasoby, które spęłniają założenia filtra. Opcje filtrowania można łączyć ze sobą, przykładowo można wybrać zasoby będące pytaniami, na których lektor jest płci męskiej.
  3. Szczegóły zasobu (Rysunek 9, poz. 3) - kliknięcie w konkretny zasób powoduje przejście na stronę zawierającą szczegółowe informacje o zasobie.
  4. Umieszczanie zasobu w koszyku (Rysunek 9, poz. 4) - przycisk plus umożliwia szybkie dodanie zasobu do koszyka. Po dodaniu zasobu, na górnym pasku menu obok etykiety Koszyk wyświetla się liczba zasobów dodanych do koszyka.

Założono, że zasoby dodawane do koszyka powinny w całości tworzyć jedno pytanie ankietowe wraz z wariantami odpowiedzi i ewentualnym tekstem pomocniczym. W związku z powyższym do koszyka za jednym razem można dodać tylko jedno pytanie i wiele odpowiedzi. W przypadku próby dodania kolejnego pytania aplikacja wyświetli komunikat o istniejącym pytaniu, wówczas możliwa jest wyłącznie zmiana pytania na wybrane lub pozostawienie zasobów bez zmian (Rysunek 10).

Okno z komunikatem. Na dole okna znajdują się dwa przyciski.
Rysunek 10. Komunikat dotyczący podmiany pytania znajdującego się w koszyku

Wybierając z listy jeden z zasobów, możliwe jest porzejście na stronę ze szczegółami o tym zasobie (Rysunek 11).

Widok szczegółów zasobu. Po lewej stronie widoczny jest podgląd filmu, po prawej stronie są informacje o zasobie. Poniżej znajdują się przykłady podobnych zasobów.
Rysunek 11. Strona ze szczagółami zasobu

Z poziomu strony zasobu użytkownik ma następujące możliwości:

  1. Podgląd filmu (Rysunek 11, poz. 1)
  2. Przegląd szczegółowych informacji na temat udostępnionego filmu oraz opisu i tagów (jeżeli zostały dodane przez autora) - (Rysunek 10, poz. 2)
  3. Opcja Wybierz zasób pozwala dodać zasób do koszyka (Rysunek 10, poz. 3)
  4. W sekcji Podobne zasoby wyświetlane są filmy o podobnych parametrach (Rysunek 10, poz. 4).

Koszyk zasobów

W celu przejścia do koszyka z wybranymi zasobami należy wybrać zakładkę Koszyk na górnym pasku menu.

Koszyk podzielony na trzy sekcje: pytanie, pomocnicze oraz odpowiedzi. W koszyku znajdują się cztery zasoby.
Rysunek 12. Koszyk zasobów

W górnej sekcji koszyka użytkownik ma dostęp do poszczególnych zasobów, które wybrał z repozytorium w celu utworzenia pytania ankietowego. Widok został podzielony na odpowiednie kategorie Pytania, Pomocnicze (treści pomocnicze, np.: „wybierz jedną odpowiedź”, „zaznacz na skali od 1 do 5”), Odpowiedzi. Dostępne są następujące opcje:

  1. Wyczyść koszyk - opcja umożliwia usunięcie wszystkich zasobów z koszyka (Rysunek 12, poz. 1)
  2. Przejdź do zasobu - opcja umożliwia przejście do okna szczegółowych informacji na temat danego zasobu (Rysunek 12, poz. 2)
  3. Usuń - opcja umożliwia usunięcie zasobu z koszyka (Rysunek 12, poz. 3)
  4. Przesuwanie elementu - zasób oznaczony ikoną trzech poziomych kresek można chwycić i przeciągnąć w dowolne miejsce w ramach kategorii m.in w celu zmiany kolejności odpowiedzi (Rysunek 12, poz. 4)

W dolnej sekcji koszyka znajduje się automatycznie wygenerowany kod, gotowy do wykorzystania podczas budowania ankiety w LimeSurvey. Kod odzwierciedla zestaw: pytanie, pomocnicze i odpowiedzi z górnej sekcji koszyka (Rysunek 13).

Widok pola w którym znajduje się kod HTML
Rysunek 13. Koszyk zasobów - widok kodu do udostępnienia

W celu wykorzystania kodu należy go zaznaczyć myszką i skopiować korzystając ze skrótu klawiszowego CTRL + C lub skorzystać z przycisku kopiowania (Rysunek 13, poz. 1). Czynności związane z tworzeniem pytania do ankiety i lokalizację, w której należy wkleić kod opisano w kolejnym podrozdziale Tworzenie ankiet.

Dodawanie zasobów

Możliwość dodawania zasobów do repozytorium mają tylko użytkownicy zarejestrowani i zalogowani na platformie migowisko.pl, szczegóły rejestracji przedstawiono w podrozdziale rejestracja i logowanie. W celu dodania zasobu do repozytorium należy wybrać opcję Dodaj zasób dostępną na górnym pasku menu (Rysunek 14, poz. 1).

Strona dodawania nowego zasobu. Po lewej stronie znajduje się opcja wgrania nowego filmu. Po prawej stronie znajduje się formularz służący do opisania dodawanego zasobu.
Rysunek 14. Strona dodawania nowego zasobu

Strona dodawania zasobu posiada następujące opcje:

  1. Opcja Prześlij film (Rysunek 14, poz. 2) umożliwia dodanie pliku z nagraniem z dysku komputera, po dodaniu filmu należy wybrać miniaturkę, która będzie reprezentowała film w repozytorium. Wybrana miniaturka będzie zaznaczona zieloną etykietą (Rysunek 15).
    Dostępne są wygenerowane automatycznie miniaturki, użytkownik ma także możliwość dodania z dysku komputera własnej miniaturki (opcja Wgraj miniaturkę). Przed akceptacją możliwa podmiana nagrania (opcja Zamień film), jeżeli nagranie i miniaturka są gotowe należy zatwierdzić operację korzystając z opcji Akceptuj film.
  2. Podczas dodawania zasobu (Rysunek 14, poz. 3) należy wprowadzić wszystkie niezbędne informacje dotyczące nagrania:
    • Tytuł - wyświetlany jest pod miniaturką nagrania w repozytorium i powinien precyzyjnie określać treść tłumaczenia PJM. W przypadku gdy tłumaczenie zawiera bardzo dużo treści, sugerowane jest nadanie ogólnego tytułu i przeniesienie szczegółów tłumaczonej treści do pola Opis
    • Lektor na nagraniu - należy wybrać imię i nazwisko lektora z listy. W przypadku, gdy nagranie z danym lektorem udostępniane jest po raz pierwszy, konieczne jest dodanie go do listy korzystając z opcji Dodaj lektora (Rysunek 14, poz.3)
    • Wiek lektora - należy wybrać z listy przedział wiekowy lektora (dostępne przedziały: Poniżej 20 lat, 21-40 lat, 41-60 lat, 60 lat i więcej) - jest to wartość wskazująca na ile lat wygląda lektor na nagraniu
    • Rodzaj zasobu - należy określić czy dodane nagranie stanowi pytanie, odpowiedź czy treść pomocniczą w ankiecie
    • Rodzaj tła na nagraniu - należy określić czy tło nagrania jest jednolite, czy występują na nim dodatkowe przedmioty w tle
    • Dostępność filmu - należy określić czy dodawany zasób mam być dostępny dla wszystkich użytkowników repozytorium (film publiczny), czy będzie on wyłącznie powiązany i widoczny dla użytkownika, który go dodaje (film prywatny)
    • Tagi - możliwe jest przypisanie do zasobu tagów, które znacznie ułatwią późniejsze wyszukiwanie i filtrowanie zasobów w repozytorium. W przypadku gdy wprowadzone hasło nie znajduje się na liście podpowiedzi oznacza to, że w bazie nie istnieje jeszcze taki tag. W celu dodania nowego tagu należy wpisać pełną treść i zatwierdzić klawiszem Enter, wówczas tag zostanie dodany. Po zapisaniu zasobu tag będzie przypisany do nagrania i dostępny w całym repozytorium.
  3. Po wprowadzeniu wszystkich danych o zasobie, na koniec należy zatwierdzić dodawanie zasobu, przyciskiem Dodaj zasób (Rysunek 14, poz. 5)
Widok okna z filmem. Pod filmem znajdują się trzy wygenerowane miniaturki.
Rysunek 15. Przesyłanie filmu oraz wybór miniaturki

W Repozytorium widoczne są wszystkie zasoby dodane przez zalogowanego użytkownika oraz wszystkie zasoby udostępnione jako Film publiczny przez pozostałych użytkowników platformy. W zakładce Moje Zasoby, użytkownik ma dostęp do wszystkich zasobów, które umieścił w serwisie (zarówno publicznych, jak i prywatnych).
Opcja edycji zasobu jest dostępna tylko dla użytkownika, który udostępnił dany zasób.

Tworzenie ankiet

Na potrzeby tworzenia ankiet i prowadzenia badań w pełni zrozumiałych również dla osób niesłyszących i niedosłyszących, przygotowano oprogramowanie LimeSurvey. W celu uzyskania dostępu do narzędzia należy zgłosić się do Administratora platformy migowisko.pl mateusz-kalisch@emag.lukasiewicz.gov.pl który założy konto i przekaże dane dostępowe. Użytkownik może zalogować się do aplikacji korzystając z adresu https://lime.migowisko.pl. W niniejszym rozdziale na ogólnym poziomie opisano kolejne kroki tworzenia ankiety w LimeSurvey. Instrukcja ma na celu głównie wskazanie miejsca, w którym należy wykorzystać zasoby z repozytorium. W przypadku problemów z pozostałymi funkcjami narzędzia LimeSurvey zastosowanie ma oficjalna dokumentacja dostawcy (https://manual.limesurvey.org/LimeSurvey_Manual).

Krok 1

Po zalogowaniu należy utworzyć nową ankietę korzystając z opcji Nowa ankieta (Rysunek 16, poz. 1), następnie wprowadzić tytuł badania.

Okno aplikacji LimeSurvey. Na górze znajduje się belka menu. Poniżej widoczny jest przycisk tworzenia nowej ankiety.
Rysunek 16. Opcja dodawania nowej ankiety

Krok 2

W każdej nowej ankiecie znajduje się przykładowa grupa oraz przykładowe pytanie. Należy dodać pierwszą grupę pytań edytując nazwę dla istniejącej przykładowej grupy („Moja pierwsza grupa pytań”) lub dodając nową grupę pytań (Rysunek 17, poz. 1).

Okno aplikacji LimeSurvey. Widoczny jest przycisk dodawania nowej grupy pytań.
Rysunek 17. Opcja dodawania nowej grupy pytań

Krok 3

W kolejnym kroku należy dodać pytanie w ramach utworzonej grupy, np. edytując treść przykładowego pytania („Pierwsze przykładowe pytanie”) lub dodając nowe pytanie (Rysunek 18, poz. 1).

Okno aplikacji LimeSurvey. Widoczny jest przycisk dodawania nowego pytania do grupy.
Rysunek 18. Opcja dodawania nowego pytania do grupy

Krok 4

Następnie należy określić:

  1. Typ pytania (Rysunek 19, poz. 1)
  2. Treść pytania (Rysunek 19, poz. 2)
  3. Treść opcji odpowiedzi (Rysunek 19, poz. 3)
Okno z formularzem edycyjnym pytania.
Rysunek 19. Opcja dodawania nowego pytania do grupy
Wskazówka!

Zwykle w zależności od typu pytania w ankiecie wyświetlana jest domyślna podpowiedź np. dla List (radio) jest to tekst: „Proszę wybrać jedną z następujących odpowiedzi”.

Jeżeli treść jest nieodpowiednia (np.: niezgodna z treścią zasobu z repozytorium), użytkownik ma możliwość ukrycia podpowiedzi w sekcji Ustawienia -> Widok -> Ukryj podpowiedź (Rysunek 19, poz. 4). Następnie w zakładce Pomoc użytkownik może wprowadzić odpowiednią treść pomocniczą (Rysunek 19, poz. 5).

Krok 5

W koszyku Repozytorium należy przygotować odpowiedni zestaw pytanie, pomoc, odpowiedzi i skopiować kod do udostępnienia, zgodnie z zasadami opisanymi w rozdziale Koszyk zasobów.

Podczas przygotowywania ankiety wygodnym sposobem jest uruchomienie obu aplikacji (Repozytorium i LimeSurvey) w osobnych kartach (lub oknach) przeglądarki internetowej. Bardzo ważne jest, aby treść pytania ankietowego i kolejność odpowiedzi w narzędziu LimeSurvey była zgodna i spójna z treścią zasobów z repozytorium.

Mając skopiowany kod należy przejść do okna z pytaniem w LimeSurvey i opcji Źródło dokumentu (Rysunek 20, poz 1), wówczas otworzy się nowe okienko, w którym nad treścią pytania trzeba wkleić skopiowany kod (prawy przycisk myszy -> opcja wklej lub skrót klawiszowy CTRL + V i kliknąć OK (Rysunek 20, poz 2).

Dwa onkna koło siebie. Po lewej widoczne jest okno z polem do wpisywania treści pytania. Po prawej znajduje się podgląd kodów źródłowych pytania.
Rysunek 20. Okno wpisywania treści pytania, oraz okno źródła dokumentu

W efekcie przy pytaniu zostanie wyświetlony film z lektorem PJM, a dodatkowo każda tłumaczona odpowiedź będzie obramowana we właściwym czasie (Rysunek 21).

Widok przykładowego pytania z ankiety. Po lewej stronie widoczny jest lektor języka migowego, po prawej stronie znajduje się pytanie, oraz trzy odpowiedzi. Jedna z odpowiedzi jest podświetlona.
Rysunek 21. Podgląd pytania w ankiecie
Wskazówka!

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu dostępności prowadzonych badań sondażowych w narzędziu LimeSurvey przygotowano specjalny motyw, w którym filmy z tłumaczeniem PJM wyświetlane są w okienku po lewej stronie pytania.

W celu wybrania odpowiedniego motywu należy przejść do ustwień ankiety (Rysunek 22, poz. 1). Następnie przejść do Ustawień ogólnych (Rysunek 22, poz. 2). Kolejnym krokiem jest wybranie z listy motywu horizontal_fruity (Rysunek 22, poz. 3).

Okno ustawień ankiety. Widoczne są pola formularza z ustawieniami
Rysunek 22. Okno ustawień ankiety - zmiana motywu